انواع فولاد ضد زنگ

فولاد ضد زنگ آستینی ،سری 200 و 300  (َ Austenite )

به استیل سری 300 استیل فاقد خاصیت مغناطیسی یا اصطلاحا نگیر نیز گفته میشود. این سری از استیل ها به دلیل دارا بودن بیشترین خواص فولاد زنگ نزن و همچنین صرفه اقتصادی بیشترین میزان مصرف بازار را به خود اختصاص داده اند و پرکاربردترین نوع فولاد های زنگ نزن می باشد.

انواع فولاد های ضد زنگ ( Stainless Steel )

1- فولاد های ضد زنگ آستینی (Austenitic Stainless Steel )

2- فولاد های ضد زنگ فریتی ( Ferritic Stainless Steel )

3- فولاد های ضد زنگ مارتنزیتی ( Martensite Stainless Steel )

4- فولاد های ضد زنگ دوپلکس ( ِDuplex Stainless Steel )

فولاد های ضد زنگ آستینی (Austenitic Stainless Steel )

فولادهای ضد زنگ آستینی سری ۲۰۰ و ۳۰۰

این دسته از استیل ها دارای   ۱۸تا 20% درصد کروم 8%  نیکل وحداکثر 0.8% کربن می باشد این دسته از فولادهای ضد زنگ به دلیل دارا بودن خواص عالی مقاومت در برابر خوردگی  (مانند خوردگی در برابر اسیدها ، محیط های با کلر بالا ، آب دریا و غیره…) مقاومت در برابر حرارت مانند گریه‌های (۳۰۹ ، ۳۱۰ ،۳۲۱ و…)، شکل پذیری، جوشکاری خوب مانند گریدهای (۳۰۴L و ۳۱۶L)  چگالی عالی خصوصا در دماهای پایین و خواص عالی دیگر بیشترین میزان مصرف بازار را به خود اختصاص دادند . این فلز دارای تنش تسلیم کم استحکام کششی  نسبتاً بالایی می باشد استیل آستینی بر پایه کروم و نیکل در سری 200 و 300 تقسیم می شوند.  مثل گریدهای ( ۳۰۴ ،304L  ،۳۰۴l، ۲۰۰l ،۲۰۱، ۳۰۹ و غیره)

گرایش‌های ۳۰۴ و ۳۱۶ بیشترین میزان مصرف را در استیل های آستینی دارند.

گرید ۳۰۴ و ۳۰۴L ( گرید استاندارد ) که  به  (۱۸- ۱۸) نیز معروف می‌باشند دارای ۱۸% کروم ، 8% و 0.08% کربن می باشد.

گرید 316 که به  (0-16) نیز معروف می‌باشد دارای 16% کروم  ، 100% نیکل و 0.08% کربن و برای بهبود کیفیت در برابر خوردگی حدود 2% مولیین نیز به آن اضافه شده است .

لازم به ذکر است فولادهای ضد زنگ آستینی سری ۳۰۰ فاقد خاصیت مغناطیسی می باشد از این رو به آنها استیل نگیر نیز گفته می شود.

استیل گرید ۲۰۰ که به آن استیل کم نیکل نیز گفته میشود از موارد استفاده گرید 200 میتوان به ساخت ماشین ظرفشویی و لباسشویی ، کارد و چنگال و وسایل آشپزخانه ، مخازن آب خانگی داخلی و غیرساختاری  و … نیز اشاره کرد

فولاد ضد زنگ فریتی سری ۴۰۰

به این سری از استیل ها اصطلاحاً بگیر نیز گفته می شود زیرا دارای خاصیت مغناطیسی میباشند. این سری از فولادهای زنگ نزن داری 10.5 تا 27% کربن می باشند و درصد نیکل در ساختار شیمیایی آنها بسیار پایین است که معمولاً به %1 هم نمی‌رسد به همین دلیل استفاده از آن ها صرفه اقتصادی در مقایسه با استیل آستینی دارد. از ویژگی‌های مهم این دسته از فولادهای ضد زنگ نیز می‌توان به شکل پذیری بالای آنها  ،مقاومت بالا در برابر خوردگی تنشی اشاره کرد . همچنین باید بدانید که این فولادها به واسطه عملیات حرارتی سخت نمی شوند.

مقاومت این سری از استیل ها در برابر خوردگی رابطه مستقیم با درصد کروم  به کار رفته در ساختار شیمیایی آنها دارد یعنی هر چند درصد کره به کار رفته در آنها بیشتر باشد مقاومت در برابر خوردگی نیز افزایش می‌یابد . لازم به ذکر است یا عموما استنلس استیل های فریتی نسبت به استنلس استیل های آستینی  در برابر خوردگی مقاومت کمتری از خود نشان می دهند .

گرید های ( ۴۰۹ ، ۴۳۰ ، ۴۴۴ ، ۴۴۶ ) نمونه هایی از فولاد ضد زنگ نزن فریتی هستند.

در سری ۴۰۰ استیل ۴۳۰ بیشترین میزان مصرف بازار را به خود اختصاص داده است . بیشترین مصرف استیل های فریتی در ساخت تجهیزات صنایع غذایی و آشپزخانه لوازم خانگی و دکوراتیو ، قطعات خودرو مانند اگزوز صنایع پتروشیمی می باشند

از گرید های این سری می توان ( ۴۳۰ ، ۴۰۹ ، ۴۴۴ ، ۴۴۶ ، ۴۰۹L ، ۴۳۰ti  ، ۴۳۹ ، 439ti و 441 ) را نام برد نام برد.

 فولادهای ضد زنگ مارتینزی  گرید ۴۰۰ و ۵۰۰

این دسته از فولادهای زنگ نزن دارای خاصیت مغناطیسی می باشد و توسط آهنربا جذب می شوند. این دسته ازاستیل ها  برخلاف استیل های آستینی داری خاصیت سخت شوندگی  به واسطه عملیات حرارتی می باشند. این دسته از استیل ها  دارای 11.5 تا  18% کروم و 1.2%  کربن می باشند و معمولا در ساختار شیمیایی آن ها از نیکل استفاده نشده است. به همین دلیل صرفه اقتصادی دارند اما مقاومت به خوردگی آن ها متوسط است.

آلیاژهای ( ۴۱۰ ، ۴۲۰ ، ۴۱۶ ، ۵۴۳ ، ۴۲۲ )جزو استیل های مارتینزی میباشند. از خصوصیات این سری  می توان به سختی ، استحکام و مقاومت در برابر سایش و مقاومت  متوسط به خوردگی اشاره کرد.

موارد استفاده استیل مارتینزی میتوان به ساخت کارد و چنگال ، ابزار جراحی ، پیچ و مهره  ، ساخت بلیرهای  توربین های بخار و کاربرد هایی که در آنها نیز به لبه های تیز و زوایا در قطعه میباشد اشاره کرد.

 فولاد های دوپلکس دوفازی

یکدسته  استیل های  دوگانه با ساختار ترکیبی آستینی  و فریتی  هستند که ساختار دوگانه بلوری آن ها باعث می شود تا علاوه بر دارا بودن مقاومت خوردگی مناسب فولادهای ضد زنگ که آستینی از استحکام مکانیکی فولادهای ضد زنگ فریتی نیز برخوردار می باشند. این دسته از استیل ها در ساختار شیمیایی خود دارای 19 تا 28%  کرم ، ۱.۴ تا ۷%  نیکل و 5% مولیبون  و عناصر دیگری باشن د به همین دلیل است که مقاومت بسیار بالایی در برابر خوردگی برخوردار هستند.

در این سری از فولادهای ضد زنگ آلیاژهای (1.4462)2205  ، S۳۲۲۰۵  ، S31803 بیشترین سهم  فروش بازار را به خود اختصاص داده اند.

فولادهای ضد زنگ دوپلکس می توان در پنجره دسته بندی کرد:

1 – دوپلکس ضعیف مثل ۲۳۰۴

2 -دوپلکس استاندارد 22% کروم مثل ۲۲۰۵

3 – دوپلکس 25% کروم با PREN  کمتر از ۴۰ مثل 250

4 – سوپر دوپلکس 25%  کروم با PREN  حدود ۴۰ – ۴۵ مثل ۲۵۰۷

5 – هایپر دوپلکس با PREN بزرگتر از 45

از موارد استفاده آلیاژهای سری دوپلکس میتوان  صنایع پتروشیمی و نفت ، کاغذ سازی ،  صنایع قند و شکر،  کشتی‌سازی ،  مخازن تحت فشار،  مخازن ذخیره سازی آبگرمکن ،  مخازن  بار سیستم های لوله در تانکر های شیمیایی و غیره نام برد.